Жульеттын Верона

Тэр уруулаа улаанаар будаггүй, улаан даашинз өмсдөггүй. Капулетийн удмын ихэмсэг занг гоо үзэсгэлэнгийнхээ цаана нуусан хэрнээ үхлийн үнсэлтээс буцаж зүрхлээгүй шунаг зоригийг хэн түүнд өгсөн юм бол. Веронын Жульетта. Ромеогийн янаг хайрын үгсийг сонсож зогссон тэр тагтан дээр яг л тийм ягаахан уруул, цагаахан даашинз, цэвэр сэтгэл л байж. Яг л Верона шиг. Төсөөл дөө. Нэрийг нь сонсоход хайр үнэртэж, амтагдах энэ хот л мөнхийн хайрын гэрч болж үлдэхээс өөр яах билээ. Жульеттын Верона. Мөнхийн ногоон төгөл Гиардино Гиусти энд бий. Миний мэдэхгүй, таны мэдрээгүй хэчнээн олон хайр энд “ургаа” бол.
Жульеттын тагтан дээр цэцэг ургахаа байсан байна лээ. Яг тэр тагтан дор улаан биш хүрэн уруултай, цагаан биш хүрэл даашинзтай мөнхийн гоо үзэсгэлэн одоо ч тэндээ бий. Хүлээлтэд ямар хугацаа байх биш. Мөнхийн хот өөрөө мөнхийн хайрлагчаас салахыг хүсээгүй биз. Хойд Италийн нутаг Венец, Миланыг голлон орших энэ хотыг Жульеттын тагт, Ромеогийн цайзаар л дурстагт хотын иргэд гомддог гэнэ билээ. Тэнд Порта Борсарийн хаалга бий. Ромын эзэнт гүрний хоёр мянганыг түүх энэ л хаалга алдалж зогсоо. Хэзээ ч үүнийг сэргээн засварлаагүй. Түүх түүхээрээ үлдэхийг гоёыг веронынхон мэднэ. “Ялалт эзэгнэгч” (“Verona” гэдэг нь Италиар ийм утгатай үг аж) гэх нэрэндээ яг таарсан энэ хотод Arena de Verona ч бий. Италийн хот бүхэнд сүндэрлэсэн амфитеатрын хамгийн романтик хувилбар ч гэцгээдэг. Олон мянган гладиаторуудын цус урссаныг түүх уучилсан юм байлгүй дээ. Дуурын улирал эхлэх үеэр очвол та Веронын тэнгэр дор хайрын уянгаар бялхах болно. Яг л үүнийг мэдрэх гэсэн сая сая жуулчин шатам халууныг ч үл тоон Веронын тийз захиалдаг юм. Дэлхийн гурав дахь том амфитеатр таныг хэзээ ч очсон 1117 оны түүхээ дэлгэн угтана. Газар хөдөлсний ул мөр нурсан хэсгээ ч таниас нуухгүй. Тэнд одоо ч гладиаторууд бий. Гэм нь тэд тулалдахгүй ч гэрэл зураг даруулсныхаа төлөө еврог тань сэгсэрч мэднэ. Өөрчлөгдсөн түүх энэ л байна. Галзуу бартай амьдрал булаацалдах зовлонт үе ард хоцорсон учраас тэр. Токиогийнх шиг гэрэлт шөнө, Нью-Йоркийнх шиг тансаг орчин, Сингапурынх шиг шилэн барилгууд харна гэж та бүү найд. Италичуудын тансаг гэх ойлголт баруун, зүүнийхнээс тэс өөр гэдгийг санахад илүүдэхгүй. Тэнд түүх л “од” болно. Тийм ч учраас Бурж Халифагийнхаас их зочин Жульеттын тагтан дээр зогсдог юм. Дөрвөн евро илүүчлэх хэтэвчтэй бол шүү дээ.
Алдиги мөрний намуухан урсгалыг алдлан боссон Кастелвеццио. XIV зууны түүхийн нэг хэсэг, Сэргэн мандалтын (Renaissance) үетэй гарцаагүй хамаатах гүүрийн хажууд бүх Италийн түүхийн будгаар боссон “гэрч” бий. Алдиги мөрний долгионд уусах нарны тусгалыг харах хамгийн тансаг өнцөг нь Кастелвеццио юм гэнэ билээ. Эндээс 15 минут алхаад л Сан Зено Маггиоред хүрнэ. Яг энэ 15 минут Веронад байх хамгийн чухал мөчүүдийн нэг. Манай эриний өмнөх 550 оноос эхтэй Эуганэйн их гүрнийн анхны нийслэлийн тансаг төрхийг эндээс л та бүхлээр нь харж чадна. МЭ-ний IV зуунд Хойд Африкаас цагаачилж ирсэн Зено гэгээнтний байгуулсан Сан Зено Маггиоре сүм яг л хуучин төрхөөрөө тэнд бий, Жулеттийн Веронад. Веронын хамгийн өндөр барилгыг мартах шахаж, Ламберти Туэр. Пиаззе Дель Эрбегийн хажууд 235 метр өндөр төв цаг бий. Веронийн завгүй иргэдийн 600 жилийн түүхийг “тэр” мэднэ. 235 метрт гарч дөнгөвөл та сэргэн мандалтын үеийн Итали орны “хэлтэрхий” гайхамшигт Гиардино Гиустын цэцэрлэгт хүрээлэнг харж болно. Бас баг. Веронийн иргэдийн хэзээ болох багт наадамд зориулсан юм бүү мэд, мянга мянган нүүрний хэвийг тэнд худалддаг. Гэхдээ инээсэн эсвэл уурласан баг тантай тааралдахгүй. Яг л Жульетта шиг веронийн иргэдийн уруулаа улаанаар будах дургүй, улаан даашинз өмсөх дургүй, улаан цайм хувирахыг хүсдэггүй төв сэтгэлийг тэднээс мэдэрнэ.
Веронын ариун сүм (Verona cathedral). Тус хотын урдаа барьдаг ганц барилгачин Никологийн VIII зууны үед барьсан ариун сүм 1117 оны газар хөдлөлт ул мөр, XV зууны үеийн сэргэн мандалтын нөлөө туссан тэр л хэвээрээ бий. Готик гэж юу болохыг мэдэрнэ ээ, та эндээс. Түүхтэйгээ цуг өтөлж яваа Верона ЮНЕСКО-гийн дэлхийн өвд багтсан цөөн хотын нэг.
Тус хотын шууданчид тун түвэгтэй 2000 захидлын учрыг олох гэж жил бүр зүдэрдэг гэсэн. Жулеттыг өнөө хэр Веронад байгаад итгэсэн дээрх тооны “Ромео”-гийн захидлыг эзэнд нь хүргэх хэцүүхэн даалгавар тэдэнд ирдэг. Хүрэн уруултай, хүрэл даашинзтай Жульеттын хөшөөний ойролцоох бунханд хадгалаас өөр тэд яах ч билээ.
Гэхдээ жинхэнэ верона хүн энд тун цөөн бий гэдгийг сануулах нь зүй болов уу. Сүүлийн таван жилд хүн амынх нь тоо 3.5 хувиар өссөн ч тус хотын италийн иргэд ердөө 18 хувийг л эзэлдэг аж. Оршин суугчдынх нь 24 хувь нь румын, 19 нь шриланк үндэстэн. Молдав, Нигер, Тунис, Ганын зочид ч эндхийн иргэн болсон сурагтай.
Улаан уруул, улаан даашинз ч үзэгдэх болж, Жульеттын Веронад.