Төгсөв

Цэг тавихгүй ээ, тэр одоо ч эгшиглэж байгаа хойно. Парисын гудамжны согтуу дууч эмийг “Le Gerny” клубын эзэн Луйс Леплий “өөр” нүдээр харж, Эдит Жиованна Гассион (Édith Giovanna Gassion) гэх хэл хугалам нэрийг нь Ла Моме Пиаф хэмээн эвтэйхэн “янзлаад” тайзнаа гаргажээ. Тансаг зэрэглэлийн клубын тайзнаа, өөрийг нь үл тоомсорлон ширтэх хоёр зуун хос нүдний өмнө Эдит яг л Пигаль гудамжинд зогсоо шигээ тоомжиргүйхэн дуулав. Сэтгэл хөдлөлөө гар, хөлөөрөө илэрхийлж угаас сураагүй Эдит тансаг зэрэглэлийн үзэгчдэд эв хавгүй харагдсан байх л даа. Дуу ч дуусав. Танхим хэсэг чимээгүй... Өнөөх эрхмүүд алга ташилтаа түүнд хайр, найргүй илгээж, “дахиулъя, дахиулъя” (мэдээж францаар) хэмээн орилолдох нь тэр. Юун нөгөө тансаг зэрэглэлийн эрхмүүд. 1935 оны Парис бол урлагийн ариун газар, хотын иргэд гоо сайхны таашаал гээчид үнэндээ ханачихсан байсан хэдий ч Эдитийн өмнө жинхэнэ ёсоороо жижигдсэн юм даа.

Олон алдартнуудын адил тэр аз жаргалтай амьдралыг туулаагүй. Түүнд энэ байдал таалагддаг байсан эсэхийг хэлж мэдэхгүй ч, бидний зовлон гэх ангилалд оруулдаг бүхий л адармаатай үйлийг тэр харж, мэдэрсэн юм. Түүний ээж Аннетта Жиованна Майллард сайн эх байсангүй, Эдитийг тэнэмлүүд дунд үлдээгээд өдөржин гудамжинд дуулж, хоногийн хоолоо залгуулдаг байж Циркийн акробатч аав нь газар газраар хэрэн тэнүүчилж яваад, золоор Парист ирж хуучин эхнэрийнхээ гэрээр дайрсанд Эдит охин нь хүндээр өвдсөн байхыг олж харж л дээ. Хорвоод мэндэлснээс нь хойш анх удаа харахад иймэрхүү дүр зураг угтсанд гутсан аав нь охиноо ээж дээрээ аваачив. Эцэг, эхийн хайрыг төдий л амсаагүй бяцхан охин эмээгийнхээ эмсийн хүрээлэнд ирж, нүд чих нь ёстой л алт болсон нь мэдээж. Гэхдээ түүний амьдралд тийм ч олон таараагүй, жинхэнэ “хайр” мэдрүүлсэн хуурай ээж Титинетэйгээ учирсан юм. Титине эвлэгхэн дуулдаг, усанд оруулахдаа ч тэр, унтуулахдаа ч тэр мөнөөх л эвлэгхэн хоолойгоороо Эдитийн зүрхийг “усалдаг” байсан нь хожим хүн бүрийн хайрыг татсан хоолой бүрэлдэхэд сэтгэлийн их дэм болсон хэмээн дурссан байдаг. 1935 он руу эргэе.

Анхны үзүүлбэрийнхээ дараа л Эдит Пиаф (Бяцхан болжмор гэсэн утгатай) овоо алдаршиж (гэхдээ Франц даяар нэр алдар нь цуурайтаагүй л дээ), тогтмол цалин, үзэгчидтэй болоод удаагүй байтал Луйс Леплий дээрэмчдийн гарт үрэгдэв. Харамсалтай нь энэ үхэл түүнд хэчнээн хүндээр туссаныг үл тоон Луйсын гэр бүл болон хэвлэлийнхэн Эдит рүү дайрч гарав. Амжилтын өөд зугуухан мацаж явсан залуу бүсгүй юу ч үгүй хоосон чигээрээ буцаад л гудамжны “тайз” руугаа уруудах нь тэр. Азаар продюссер Рэймонд Ассо гарч ирлээ. Эдит Пиафын авьяасыг клубын ширээний араас харж суусан түүнд гудамжны дууч бүсгүйг жинхэнэ дуучин болгох мөрийн хөтөлбөрөө гүйцэлдүүлэх боломж нээгдсэн нь энэ. Багаасаа л эрх чөлөөнөөс өөр хууль үйлчилдэггүй гудамжинд өссөн Эдитэд өндөр шаардлага, хариуцлага гэгч ер таалагдсангүй. Бас түүний дургүй гараа хөдөлгөх чадварыг ч тулгах болов. Эсэргүүцвэл эргээд л гудамж гэдгийг дэндүү сайн ойлгосон Эдит Рэймондын хэлсэн бүхнийг гүйцэлдүүлэхээс өөр сонголтгүй болж, зөвхөн өөрт нь зориулж бичсэн Францын алдарт дуу зохиогч Жак Боргетын дууг амилуулах боллоо. Бэлтгэл гэх үгийг огт мэдэхгүй тэрээр анх удаа тайзнаа гарахаас долоо хоногийн өмнө хоосон өрөөнд гараа эвлэгхэн хөдөлгөхийн хажуугаар хөгжимтэй зохицож дуулах чадварыг эзэмших шаардлагатай туллаа. Дахин тайзнаа...

Мэдээж өмнөхийн адил алга ташилт, “дахиулъя..”. Өөрчлөгдсөн нь гэвэл үзэгчдийн тоо л байлаа. Тэр зөвхөн Францад нэрд гараад зогсохгүй Европ, Америкаар аялан тоглолт хийж, очсон газар бүртээ оргилуун дарс, цэцэг хоёрт дарагдаж байв. Мартах шахаж, оргилуун дарс бол түүний амьдралын нэгээхэн хэсэг, тэр үүнийг ёстой л ус шиг уудаг байсан юм. Америкт тэр түргэн алдаршиж, өндөр босготой Эд Сулливаны шоунд долоо хоногийн дотор найман удаа дуулсан юм даа.

1945 он. Дэлхийн II дайн дуусаж байх үед Парисын дуу бичлэгийн студид нэгэн чухал үйл явдал болсныг хэн ч анзаараагүй нь лавтай. Эдитийн нэрийг дэлхий даяар цуурайтуулсан “La vie en rose” буюу “Ягаан амьдрал” дуу төрж, тэр жинхэнэ утгаараа дэлхийн хүн боллоо. Оргилуун дарсны бөглөө мултарсаар л...

1949 он. Түүний сэтгэл санаа “үхэж”, газрын гүнд булшлагдталаа гуньсан өдөр тохиосон нь амьдралдаа анх удаа зүрхээ өгсөн сүйт хархүү, боксчин Марсель Сердан нь онгоцны ослоор нас барав. Марсельдаа өгч амжаагүй бугуйн цагаа үе үе санаж, тэгэх бүртээ хий юм хардаг болсон байлаа. Хоёр жилийн дараа Пиаф мөн л Марселийг бодож, шаналж явах үедээ машины осолд өртөв. Энэ нь түүнд морфин, архинд донтох эмгэгийг “бэлэглэсэн” юм. Мэдээж энэ үед ч тэр дуулсан хэвээр, үзэгчид түүнийг мөлхөөд ч болтугай тайзнаа гарахыг нь харах гэж мөнгө төлсөөр л байсан. Энэ үед түүнтэй амьдралынх нь турш нөхөрлөж, гудамжнаас тайз хүртэл хамт алхсан Момоне л хань болж байсан гэдэг. Гэхдээ тэр ч бас донтогч гэдгийг хэлэхгүй өнгөрч болохгүй. Тэр дуулсаар л, гэхдээ морфиноос болж өдөр ирэх бүр бие нь атийж, хөгширч 45 настай франц эмэгтэй гэхэд яг л 80 гарсан эмгэн шиг төрхтэй болж ирэв. Хэвлэлүүд янз бүрийн хорон үгээр өдөр бүр мэндчилж байсан ч түүний хоолойноос уйдахгүй нь нэгэнт тодорхой болохоор хүнээр түшүүлээд ч болов тайзаа эзэгнэсэн хэвээр. Энэ зуур түүний бас нэг сод бүтээл “Non, je ne regrette rien” дуу төрөв. Тэргэнцэрт сууж, үхлээ хүлээж байгаа хэдий ч энэ дууг санал болгосон дуу зохиогчийн өөдөөс “Энэ миний дуу, би дуулах ёстой, би, би...” хэмээн сэтгэл нь хөдөлж буй дүр зургийг түүний амьдралаар хийсэн “La vie en rose” киноноос хараарай. Тэр дуулсан, дуу ч дэлхий даяар түгсэн. Францын мэдлээс хэдийнэ хальж, дэлхийн суут дуучин болсон Эдит Жиованна Гассион хоёрхон жилийн дараа буюу 1963 оны аравдугаар сарын 11-нд тэнгэрт хальсан юм. Түүнээс ахиж шинэ дуу хүлээхгүй, дуу хоолойг нь амьдаар сонсохгүй бүх зүйл “төгсөв”. Гэхдээ цэг тавихгүй байхад л болоо, тэр өнөөдөр ч, маргааш ч эгшиглэнэ. “La vie en rose”, “Non, je ne regretted rein”, “Padam, padam”, “Milord”, “La Foule”, “Hymne à l'amour”, “l'Accordéoniste”... Та үргэлжлүүлэх үү?