Дубайчууд 828 метрийн өндөр Бурж Халифа барилгыг барихын тулд 1.5 тэрбум долларын хөрөнгө хаяжээ. Яасан ч үрэлгэн улс вэ дээ, тийм ээ. Иргэдийнхээ тоонд хуваагаад л тараачих юмыг. Нью-Йоркийн “Эрх чөлөөний хөшөө”-г л үзчихвэл амьд явсны хэрэг бүтлээ... Парисын “Эйфелийн цамхаг” уу... Австралийн “Дуурийн театр”- ыг амьд яваа хүн бүр үзэх ёстой гэнэ... Москвагийн “Улаан талбай”-д очоод зургаа даруулчихвал ч. СанФранцискогийн “Golden Gate” гүүр, Токио ч бас ... Хаа нэгтээ дуулсан, чихэнд танил мөрүүд байгаа биз. Дэлхийн хотууд биднийг ингэж л “тамлаад” байгаа юм.
Заавал оч гэж хэн ч тулгаагүй хэрнээ нүдээр үзэж, биеэр мэдрэхг үй л бол сэтгэл амардаггүй, шунал хөдөлгөм адын хүслийг дээрх ам дамжсан үгс бүр ч хүчтэй өдөөхийг яана. Тэд өөрсөддөө элдэв янзын “урин тачаангуй” нэр өгч хүртэл үзнэ. Парис
бол “хайр дурлалын хот”, “Эрх чөлөөний хот Нью-Йорк”... өшөө юу ч билээ дээ. “I love NY” гэх лого өдгөө дэлхийн хүн бүрт хамаатай мэт ойлгогдох болсон. Хэрвээ танд дээрх шинж тэмдэг их, бага хэмжээгээр илэрдэг бол та хотын аялал жуулчлалын давалгаанд хэдийнэ өртчихөж.
Суурин хэмнэлд удаан дасаагүйдээ ч юм уу, аялал жуулчлал гэдэг үг бидэнд хөдөө хээр, ой мод, гол ус, байгаль гэх үгстэй заавал хавсарч ойлгогдоод байх нь бий. Гэтэл байгальгүй, гайхуулаад байхаар газар нутаггүй улсуудын сэдсэн хотын аялал жуулчлал гэх шинэ маршрутын нөлөөнд дэлхийн нийт жуулчдын 63 хувь нь автсан байгааг судалгаагаар тогтоожээ. Тиймдээ ч хотоо суртал члах энгийнээс бүр нарийн түвэгтэй хүртэлх бүхий л аргыг дэлхийн улсууд ашиглаж байна.
Ордосчууд хүртэл өөрсдийгөө “Үлэг гүрвэлийн өлгий”-д амьдардаг гэж итгүүлэх гэж ядаж байна. Нэрээ л нэлээдгүй сольсноос бус Улаанбаатар хот маань тэднээс дутаад байх юу байх вэ, нааш хүрээд ирэх үү, жуулчид аа... Гэж үзэхээр нэг асуудал гарч ирж байна.
Жуулчдыг бид юугаараа татах юм бэ? Зүв зүгээр дүмбийж суултай нь биш. Бас байгаа нь энэ гээд “утаа үнэрлэх үү?” гэж уриалах нь ч хаашаа юм. Өгүүллийн эхэнд дурдсан дубайчуудын тансаглал зүгээр ч нэг баярхах үзэгдэл биш гэдгийг та ойлгосон байх. Баялаг хэмжээтэй учраас хэзээ нэгэн цагт дуусна. Тэр цагт Дубайн иргэдийг “утаагүй үйлдвэрлэл” буюу аялал жуулчлалын салбар тэжээнэ.
Тун ч холын ухаан байгаа биз. Дэлхийн аялал жуулчлалын цэс гэгдэх “National Geographic” сэтгүүлээс нэрлэсэн 2011 оны хамгийн шилдэг 20 аяллын тоонд Улаанбаатар хот оржээ гэсэн мэдээг бид өмнө нь хүргэж байсан. Итали, Норвеги, Гректэй нэг эгнээнд нэрлэгдсэн гэхлээр үл тоож боломгүй үзүүлэлт шүү дээ. “National Geographic” энэ газрыг санал болгочихож, ямар хот байдаг юм бол?
www.google.com/ search/Ulaanbaatar... Юу гарч ирж халаах бол доо. Хэрвээ гаднын жуулчин Нийслэлийн аялал жуулчлалын газрын цахим хуудсаар зочил бол энэ хотод музей, буддын сүмээс өөр үзэх газар байхгүй нь гэж гонсойно. “National Geographic”-ийн бичсэнийг үзвэл нэг иймэрхүү тайлбар олж уншина. “Гурван сая орчим нүү- дэлчинтэй Монгол Улсын иргэдийн ихэнх нь Улаанбаатар хотдоо амьдардаг.
Туулын голын ойролцоогоос та хоёр бөхтэй тэмээ олж үзэх бөгөөд Буддын сүм, музей үзэх боломжтой. Үндэсний соёл ам ралтын хүрээлэн нь хаалттай байгаа учраас 2500 гаруй худалдаачинтай “Нарантуул” захаас та хямд үнээр олон зүйл худалдан авч чадна” гэх мэт. Бас болоогүй ээ, бага мөнгөөр сайн, муу олон зүйл үзэх боломжтой гэж тодотгосон байгаа юм. Хэрвээ би гаднын жуулчин байгаад, Улаанбаатарын тухай дээрх мэдээллийг уншсан бол хэтэвчин дэх хэдээ гурав, дөрөв хуваасны нэгийг нь л авч явна.
Бүр ч нарийвчлалтай үзэж мэднэ. “Юм нь хямд гэж байна ш дээ, бас үзээд байх юм ч алга бололтой...” Манайд ирсэн жуулчдын ихэнх нь нэг их том үүргэвч үүрээд явдгийн нэг нууц нь энэ. Тэд долоо хоног хүрэхгүй хугацаанд Монголоор аялж, өдөрт үсрээд л 20 долларын орлого оруулчихаад л буцна. Хөдөөгүүр явбал сайхан сэтгэлт малчид маань хонь, малаа үнэгүй төхөөрөөд өгнө.
Аялал жуулчлалын салбарыг хөгжүүлэх гэдэг нь аль болох олон хүнд газар нутгаа үзүүлэх биш л юм бол эвтэйхэн судсыг нь атгаж байгаад хэдэн төгрөг салгах хэрэгтэй биз дээ. Гэтэл сая доллар өвөртлөөд ирсэн жуулчныг халаасыг “хоослох” юм бидэнд юу байгаа билээ? Чингис хааны морьт хө шөө, Зайсан толгой, харангад сан Сэлбэ, Туул гол... юуг нь тэд дурсах юм бэ?
Таны толгойд “Азийн цагаан дагина” гэх “өхөөрдөм” хоч орж ирж байна уу. 60-аад онд МАХН-ын хуралд ирсэн хэсэг вьетнам иргэдийн амнаас унасан үгийг бид сүр болгон өлгөж авсан юм байна лээ ш дээ. (Тэглээ ч одоо энэ нэрэнд тохирох нэг ч зүйл байхгүй) Парисын Эйфелийн цамхаг баригдсан түүхийг бид мэднэ. Өнөөг хүртэл хэдий хэр жуулчин үзсэн болохыг ч гадарлаж байгаа байх.
“I love NY” гэсэн лого л гэхэд давхардсан тоогоор хагас тэрбум хүний сонголтод нөлөөлсөн бол үлэг гүрвэлийн өлгий гэх сенсаац 800 мянган жуулчныг татжээ. Бидэнд гаднынхныг татах брэнд болж чадахуйц зүйлс бий юү гэвэл бий. Зайсан толгойгоо тордоод, Чингисийн хөшөө тийш хөтлөх менежмент хийгээд, хэдэн сүм хийд, музейнхээ өнгийг тордчихвол хуйлруулж чадахгүй юм аа гэхэд зүглүүлж дөнгөх байлгүй дээ.
“Төмрийн угсармал” хүртэл түмэн хүнийг татдаг гэдгийн гэрч нь тэртээ Парист сүндэрлэж байгаа хойно. “National Geographic”-т бичсэн шиг нээрээ манайх хямдхан хот гэж үү?
No comments:
Post a Comment