Dec 15, 2012

Kush & есөн аялгуу


 “Kush & Oyuka” жааз хамтлагийн дуучны есөн аялгуугаар өртөөлсөн ер бусын ертөнцөөр аялана уу. Танилц! Kush!

И.С.Бах – “Хорошо темперированный клавир”

-Хөгжим намайг бүр гэдсэнд байхаас үүдэлтэй эд. Манай ээж аав хоёр хоёулаа хөгжмөөр суралцаж байсан учраас тэр үед би анх хөгжмийг мэдэрч эхэлсэн байх гэж боддог юм. Багад аав юм оёнгоо пянз тоглуулдаг байсан санагдана. Тухайн үед юу сонсож байснаа санадаггүй, магадгүй хэзээ ч санахгүй хэдий ч хөгжим бид хоёрын хооронд ямар нэг дотно холбоо үүссэн байх. Хожим Хөгжим бүжгийн коллежид суралцаж байхдаа сонгодог хөгжмийн зохиолын хичээлд их дуртай байсан. Бараккогийн буюу сэргэн мандалтын үеийн хөгжмүүдийг багш бидэнд сонсгоод, дараа нь тогтоолтын шалгалт авдаг байв. Сонгодог хөгжимд эргэлт буцалтгүй дурласан үе маань энэ.
Ялангуяа И.С.Бах! “Хорошо темперированный клавир” нь төгөлдөр хуурын өвөгт зориулсан хөгжмүүдээс хамгийн онцгой нь. Балчир надад түүний хөгжим гүн сэтгэгдэл үлдээж, философийн гүн мэдрэмжийг анх хүртэж байлаа. Бахын хэрмэл амьдралын түүх, тухайн үеийн хавчигдмал, нэг талаас харанхуй ч гэж хэлж болох нийгэм дэх ганцаардал чихээр дамжин, нүдний өмнө буудаг. Ер нь хөгжим гэдэг хүний сэтгэлийг хаа хол аваачдаг, маш өвөрмөц мэдрэмж бөгөөд ид шидийг нь би И.С.Бахаас анх хүртсэн нь энэ.

            Дениз Тимез – “One note samba

            -Би жааз хамтлагийн гишүүн. Гэхдээ би хэзээ ч жааз хөгжимд хайртай гэж хэлэхгүй, дуулах дуртай ч биш. Жааз миний хувьд хөгжимтэй холбогдох гүүр гэж хэлбэл үнэнд илүү ойртоно. Гэхдээ энэ урсгал миний сонирхлыг татсан учраас жааз дуулах гэж хичээж явна. Энэ сонголт  Дениз Тимезийн “One note samba” дуутай нэг сэжимээр холбоотой юм. 2008 оны наймдугаар сард Бангкогоор аялж явахдаа “Bamboo” нэртэй хуучны эд зүйлсээр тохижуулсан, Азийн орных гэхэд нэлээн баруунлаг, классик засалтай клубээр орсон. Энэ хүртэл надад жаазын мэдэгдэхүүн, анхны өдөөлт ч байгаагүй юм шүү дээ. Гэтэл тэнд Дениз Тимез гэх америк эмэгтэй “One note samba” дууг дуулсан нь надад маш их таалагдсан. Бөмбөрчин, басс гитарчин гурав нь Орос, төгөлдөр хуурч нь Тайланд, дуучин нь америкийн өнгөт арьст эмэгтэй байх жишээтэй. Энэ сонирхолтой нэгдлийг Дениз маш чадварлаг удирдаж, гайхалтай тоглолт үзүүлсэн. Тоглолтын дараа дууных нь үгийг бичүүлж аваад, зорин байж түүний цомгийг олоод, коверлож дуулсан. Уг нь энэ бол Фрэнк Синатрагийн дуу юм л даа. 




            “Давт Панк” – “Around the world

-Хөгжмийн боловсрол эзэмшсэн хүн бүх урсгалыг дуу, хөгжмийг ойлгох чадвартай байх ёстой гэж би үздэг. Дан ганц сонгодог хөгжим эсвэл, жааз гэж туйлшрах нь өрөөсгөл байх. Тиймээс би хөгжмийн олон урсгалын бүтээлүүдийг алдахгүй сонсохыг хичээдэг. Сүүлийн үед электро, инди урсгал сонирхлыг минь татаад байгаа. Эдгээр нь намайг энэ эрин үетэй маань холбож өгдөг юм. Бас “Дафт Панк”. Энэ хамтлагийн тухай би олон үг нурших нь илүүц биз. “Around the world” дуу нь намайг аялахад, урьд үзээгүй, мэдрээгүй гайхалтай ертөнцтэй нүүр тулах хүсэлд урин дуудаг.

            Жош Гробан – “You are loved (Don’t give up)

            -Хүн ер нь залуудаа сайн зовох ёстой байдаг юм шиг ээ. Зовлон үзэх тусмаа бид төлөвшдөг. Хүн бүрийн playlist-д амьдралд уруудаж, ганцаардах үедээ сонсож, урам эрч хүч авдаг дуу байдаг даа. Миний хувьд Жош Гробаны энэ дуу. Жош Гробан поп опера урсгалаар уран бүтээлээ туурвидаг. Гэхдээ түүний хөгжим дотор ямар нэг өөр сүнс бий. Би хувьдаа сонгодог дан хөгжмийн бүтээлд дуртай. Нөгөө талаас бас дуулах дуртай. Энэ хоёр эсрэгцлийн яг голоор нь алхсан хүн бол Жош Гробан. Энд сонгодог хөгжмийн ч, дууны ч “орц” байдаг нь миний сонирхлыг татдаг. Агуулга болон хөгжмийн найруулга, дуучны хоолойн цар гээд бүхий л талаараа энэ дуу намайг “сэрээж” чаддаг.

            Б.Сарантуяа – “Санаж байна уу”

            -Монголчууд хөгжмийн авъяастай гэдэгт итгэдэг. Яахав, бид цөөхүүлээ. Гэхдээ хөгжмийн боловсролын суурь нь бат. Дэлхийд нэгэн цагт оройлж явсан орос школь манайд нэвтэрсэн. Харин өнөө цагт Монголын хөгжмийн урлаг яаж хөгжиж байгаа, сайн уу, муу юу гэдгийг цаг хугацаа харуулна. Бас хөгжмийн судлаачид тухай бүрт нь үнэлэлт, дүгнэлт өгч чиглүүлж явах хэрэгтэй гэж боддог. Одоохондоо энэ тал нь сул байгааг дурдах нь зөв байх.
            Надад Б.Сарантуяагийн “Санаж байна уу” дуу их таалагддаг. 1994 онд гаргасан “Инээмтгий хүн” цомог нь гайхалтай, түүнийг ямар их зоригтой уран бүтээлчийг болохыг нь харуулсан. Энэ цомогт нь маш олон төрлийн дуу багтсан байсан. Попури, поп, баллад, этно, блюз урсгалын дуунууд, бүгд амьд хөгжимтэй. Тухайн үед бичлэгийн арга барил өнөөгийнхтэй харьцуулбал болхи байсан шүү дээ. Гэтэл тэр ямар мундаг дуулж байна вэ. “Санаж байна уу” дууны хийц блюз дууны үндсэн зарчмаас гажаагүй хийгдсэн нь сонирхолтой санагдсан.




            Дайана Кролл – “The look of love

            -Би энэ дууг коверлож байсан. Дууг коверлож дуулах нь тухайн уран бүтээлчид сургууль болж, бас өөрийнх нь онцлогийг илтгэдэг. Хүмүүсийн чих ч баясаж байдаг, тэд үүнд дуртай. Тийм учраас “The X Factor”, “The Voice”, “American idol” нэвтрүүлгүүд дэлхийн үзэгчдийг байлдан дагуулж байна шүү дээ. Анхандаа би дуу коверлож дуулах тухай боддогүй байсан. Ердөө үүнээс өөр аргагүй л болсон хэрэг. Жааз хөгжим эхлэн сурч байхад өөр уран бүтээлчийн дууг шинээр амьдруулж өөрийгөө турших уламжлал байдаг. Эхэн үед энэ их сайн, үр дүнтэй арга юм.
            “The Look of love”-ийг анх Нина Симон дуулж, Дайана Кролл дахин амьдруулаад, түүнийг нь би коверлосон. Дайана Кралл бол Оюука (хамтлагийн төгөлдөр хуурч) бид хоёрын дуртай стилийн дуучин. Түүний уламжлалыг хадгалсан, орчин үеийн өнгө аясыг хослуулсан, чөлөөт тоглолтууд нь гойд. 

             Эсперанса Сполдинг – “I can’t help it

            -Бид одоо цагт л амьдарч байгаа болохоор бөмбөрцөгийн нөгөө захад юу болж байна вэ гэдэг нь их чухал хамаатай болсон байна. Нэгэнт л би жааз урсгалаар уран бүтээл туурвиж эхэлж байгаа болохоор бусад хүн юу хийж, хөгжмийн урсгал хаашаа чиглэж байгааг анхаардаг. Тиймээс ч өөрийн playlist –ийг байнга шинэчилнэ.
Америкийн жааз дуучин Эсперанса Сполдинг бол миний playlist-ний гол зочин. 2008 онд гаргасан “Esperanza” цомгийг нь сонсоод түүнийг зүгээр л шүтсэн. Эсперансагийн жааз орчин үеийнх, бусдаас өөр. Жаазын №1 сургууль болох Берклийг дүүргэж, улмаар багшлах санал хүртэл гардаж байсан юм билээ. Түүний тухай бүр ихийг мэдэх тусам тэр хэрээр дуунд нь татагдаж байна. Сүүлд хийсэн “Radio music society, Chamber music society” гэх хоёр төсөл нь үнэхээр таалагдсан. 




Бьёрк – “Hunter

-Би амьдралд яг л ангаа хайсан анчин мэт ханддаг. Яг л Бьёркийн энэ дуу шиг.




Фредерик Шопен – “Nocturne No.20, C minor Op.Posth

            -Хэрвээ хөгжим огт сонсоогүй л бол би тэр өдөр амьдраагүйтэй ялгаагүй. Дуу, хөгжим намайг үргэлж хөглөж, би оршин байгааг мэдрүүлдэг шидтэй. Фредерик Шопен, гайхалтай Шопен. Түүний дээр дурдсан хөгжмийн бүтээл маш богинохон кэйс хэдий ч нэг дор маш олон зүйлийн тухай эргэцүүлэхэд “уруу татна”. Хөгжим бүжгийн коллежийг төгсөхдөө дипломын ажил болгож энэ бүтээлийг тоглож байлаа. Уншигч таныг би энэ хөгжмийг нэг удаа ч болов сонсож, Шопений гайхашиг мэдрэмжээр хөглөгдөөсэй гэж уриалах байна.

Жэймс Бондын магтуу


            Хорин настай залуу шиг үсний засалттай хэрнээ 40 хүрч яваа хүний гүн бөгөөд ухаалаг харцтай эр Лондоны Үндэсний галерейн танхимд сууна. Тэр өмнөх 50 жилийн түүхэн дэх агентуудын адилаар дүнсгэр, бодлогошронгуй, гэхдээ яахаас ч буцахгүй эрэмгий араншингаа дотроо нуусан нь илт...
Skyfall”  кино, бүхий л цагт төвийг сахиж асан эх загварыг нь Сэм Мендес эвдэж, Жэймс Бондын цувралын өмнөх ангиудыг холбосон гүүр байхын сацуу бүхэл бүтэн хагас зууны дараах үзэгчдийг хуучин түүхээр уйдаагаагүй нь сайн хэрэг. Жон Кеннеди, Хэрольд МакМиллан нар дэлхийг атгаж байхаас эхлэн, Хүйтэн дайны цуст тэмцлээр өртөөлж, кибер-терроризмын үе хүртэл 50 жил, бүхэл бүтэн хагас зууны турш Жэймс Бондын цуврал кино ертөнцийн магнайд нь байж ирэв. Цувралын анхны анги “Dr.No” дэлгэцнээ гарснаас хойших хагас зууны дараах тэсрэлтийг кино ертөнцийнхөн зүрх даран хүлээж байлаа. Гэтэл урам хугарсангүйгээр үл барам шүүмжлэгчдээс 92 буюу “Casino Royal”-аас хойших хамгийн өндөр үнэлгээг хүртэж, “box office”-ийг байлдан дагуулж эхэллээ.
Саяхан нээлтээ хийсэн 23 дахь анги Skyfall кинонд анхаарал татам, дурсамж сэргээм нэгэн зүйл байсан нь “Aston Martin DB5” загварын төмөр хүлэг байв. Үүнийг 1964 онд дэлгэцнээ гарсан Goldfinger”-т анх танилцуулж байсныг гярхай үзэгчид андахгүй нь лав. Дараах харилцан яриа бүр ч сонирхолтой. Хатагтай М “Aston Martin DB5” хүлгийн хажууд очоод “Тийм ч тухтай биш юм, тийм үү?” гэснээ “Тэгэхээр, бид хаачих билээ” хэмээн асууна. Жэймс Бонд хариулах нь, “Өнгөрсөн цаг хугацаа руу”.
Цаг хугацаагаар аялах... Лондоны зуны олимпийн нээлтийн ёслолыг үзсэн хүн бүр Жэймс Бонд бол Их Британийн түүхийн онцгой нэг хэсэг нь, бардамнал, бахархлынх нь бэлгэ тэмдэг болсныг мэдэрсэн байх. Энэ кино британи соёлыг нэвт шингээсэн түүхийн болон урлагийн үнэт өв гэдэгтэй санал үл нийлэх хүн гарахгүй биз. Үе үеийн Бондууд (Шоноос Крэйг хүртэл) жинхэнэ жентельмений идеалыг тодорхойлоод зогсохгүй кино ертөнцийн түүхэнд дахин давтагдах боломжгүй төгс тагнуулчийн дүрийг сийлж чадсанд үнэ цэн нь оршиж байна. Жэймс Бонд өөрийг нь уран зохиол дотор бүтээгч Иан Флемингийн (зохиолч) адилаар ямагт эрхэмсэг, дэгжирхүү байж ирсэн. Үүний нэгэн адилаар Бондын хүүхнүүд хэзээ ч хөөрхөн царайтай, шаргал үстнүүд байсангүй. Фиона Вольпе (Thunder ball), эсвэл Ксения Онатопп (GoldenEye) шиг үзэсгэлэнтэй хэрнээ, үхлийн шид нуусан хоёрдмол царайтай хүчирхэг бүсгүйчүүд л Бондыг түшдэг. Америк киноны митологид харь элгийн, өөрсдийнх нь идеалд огтоос таарахгүй романс хааяахан харагддаг нь Жэймс Бондын нөлөөлөл болохыг шүүмжлэгчид үзгээ элэгдтэл гэрчилж муушаадаг. Учир нь цэвэр британи хүнд, британи хэв маягт таарах зүйлсийг бусад нь яаж ч өөриймсүүлэх гээд чаддаггүй ажээ. Хурц төлөвтэй, хэрцгий араншинтай Бондыг зөөллөгч хүч болох эротик дүрслэл хэзээд л энэ киноны чухал шугам болж ирсэн. Хэдийгээр Рожер Мурыг хамгийн сээтэгнүүр 007 хэмээдэг ч Skyfall кинонд Дэниэль Крэйг энэ титмийг булаасан нь лав. Өсвөр насны охид Жастин Бибер, Роберт Паттинсон гэх нялхамсуу хөвгүүдэд унан тусдаг атал жинхэнэ эмэгтэйчүүд Жэймс Бондыг л нууцхан хүсдэг.
            Холливудын кинонуудын үйл явдал нь ихэвчлэн орон зайн нэг л талбарт өрнөдөг бол Бонд тэргүүтэй Британи кинонууд (гэхдээ жинхэнэ бүтээл гэж үнэлэгдэх кинонууд шүү!) өнгөрсөн ба ирээдүйн заагийг гярхай мэдэрч, хийцийн хувьд ч антик болон нэн шинэ хэв маягийг нарийн хослуулсан байдаг. Мэдээж энэ амаргүй хэрэг. Хэрэв бид цаг хугацааг яг 50 жилээр ухраавал уг киноны орших уу, эс орших уу нөлөөлсөн цөөнгүй үйл явц болж байсныг бид мэдэх болно.
            1960-аад оны эхэнд Иан Флеминг (цувралын зохиолч) эрэлхэг, тачаангуй британи тагнуулчийн түүхээр оролдсон цорын ганц зохиолч байгаагүй гэдэг. Анхдагч бол байсаан. Гэвч 1960-аад оны эхээр Жэймс Бондын анхны кино дэлгэцнээ гарсан даруйд Жон ле Карри хэмээх зохиолч Хүйтэн дайны үе дэх MI6-ийн ажиллагааг эзэн биежүүлж, детектив зохиол бичин, 1963 онд ном болгон хэвлүүлсэн байдаг. Бас нэг овжин эр бол Лен Дейтон хэмээх хоолны жор бичиглэгч. Тэрбээр Харри Палмер хэмээх зохиолын баатрыг бий болгон, Жэймс Бондын эхний хоёр ангийн үйл явдлаас нэг их гажихгүй өгүүлэмж бүхий кино гаргажээ. 1965 онд Жон ле Карригийн зохиолоор хийсэн “The Spy who came in from the Cold”, Дэйтоны зохиолоор хийсэн “The IPCRESS file” нэртэй кино зэрэг шахуу нээлтээ хийсэн байдаг. Эднээс Дэйтоных арай илүү итгэл үнэмшилтэй болсон гэж хожим зарим шүүмжлэгч бичсэн байдаг юм билээ.
            Гэвч XX зууны домогт продюссер Харри Салтзмэн Жэймс Бондыг түүхийг улам хүчирхэгжүүлж, кино ертөнцийн түүхэнд “Битлз”, “Rolling Stones” шиг цэвэр, дээд түвшний британи брэндийг бий болгож чадсан. Энэ нэр, энэ баатар, энэ кино өөрөө дээд түвшний брэнд, цэвэр британи хэв маягийн илэрхийлэл болсон учраас Их Британийн Хатан хаан II Элизабета Лондоны зуны олимпийн нээлтэд Бондын хамгийн сүүлийн “бүсгүй” болохоос татгалзаагүй юм.
            Эрхэмсэг бөгөөд хүүхэмсэг Рожер Мур, хувь шинжээрээ олны хайрыг татагч Шон Коннерри, цорын ганц ангид тоглосон ч гайхалтай авьяастай Жорж Лазенби, хамелеон мэт Тимоти Далтон, зүрх шархлуулагч Пирс Броснан гэхчлэн үе үеийн Жэймс Бондууд өөрийн гэсэн онцлог хэв маягтай ч үндсэн нурууг нь огтоос гажуудуулаагүй ихрүүд гэлтэй. Харин отгон Бонд болох Дэниэль Крэйг “Casino Royal”-д анх сонгогдохдоо найруулагчдийн болон кино багийнхан, улмаар Бондын үнэнч фенүүдийг хамгийн их түгшээсэн ч хамгийн сайн гүйцэтгэлтэй хэмээн магтуулын үгэнд булуулж буй. Жэймс Бондын түүхэнд хамгийн их ашиг орлого олсон сүүлийн гурван ангийн алдар гавъяг гарцаагүй тэр л хүлээх ёстой билээ. 
            Эцэст нь, Жэймс Бонд эргэн ирлээ. Урьд урьдынхаас илүү баялаг өрнөлтэй, илүү хөгжимлөг төрхтэйгээр дэлгэцнээ гарлаа. Бэлгэ тэмдэг болсон тагнуулчийн түүх 50 нас хүрлээ.

Ганнам стиль, Азийн Беверли Хиллс

PSY-ийн “Gangnam style” дууны “Youtube” дэх хандалт хэдийнэ 954 саяд хүрчээ. Дэлхийн хүн амын бараг наймны нэг шахуу нь энэ дууны клипийг үзсэн байх нь. “Gangnam style” дууны клипийг үзсэн хүн бүр нэг асуултын хариуг мэдэхийг хүснэ. Ганнам дүүрэг гээч нь чухам ямар газар бол оо?



            Сөүл хотын төв дэх уг дүүргийг “Newsweek” сэтгүүл Азийн “Беверли Хиллс” гэж нэрлэжээ. Ердөө 39.5 шоо км газар нутагтай, 527 мянган хүн амтай эл бичил дүүрэг өдгөө дэлхийн хамгийн их сонирхол татсан газар болов. Их Британийн “Guardian” өдөр тутмын сонинд бичсэнээр бол Ганнам дүүрэг нь дэлхийн хамгийн өндөр өртөгтэй хотуудын нэг бөгөөд энд хэрэв байр худалдан авахаар болбол ам.метр нь 5500 ам.доллараас эхэлж, зарим онцгой байршлын газартаа 10000 хүрдэг аж. KOSPI 200-д багтсан Солонгосын том компаниудаас “Хьюндай”, “Ханкүүк”, “Кепко”, “GS” группийн төв оффис байдгаас гадна “IBM”, “Тоёота”, “Google” зэрэг дэлхийн нэртэй компаниуд ч салбараа нээж амжжээ. Энэ дүүрэгт Солонгосын хамаг л баячууд, алдартнууд амьдардаг нь манайхаар бол Зайсан хавьцаа юм уу даа. “Inquirer” сэтгүүлд бичснээр эл дүүрэгт амьдардаг хүмүүсийн нийт хөрөнгө Өмнөд Солонгосын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 10 хувьтай тэнцдэг байна. “Хэрэв та Ганнам дүүрэгт очвол Нью-Йорк юм уу, Токиод өөрийгөө очсон гэж андууруузай. Учир нь “LV, Prada”, Gucci”-гийн шинэ загварын хувцасаар гоёсон хүмүүс гудамжаар нь алхаж, “Мерседес”, “Porsche” хөлөглөсөн залуус машин замаар явахы та харах болно. Яг л Европын эсвэл АНУ-ын өндөр хөгжилтэй хот шиг хөгжсөн эл дүүрэгт таныг гайхашруулах олон зүйл бий. Гагцхүү таны хэтэвч зузаан бол шүү дээ” хэмээн уг сэтгүүлд бичсэн байх юм. 2010 онд Их-20-ын чуулга уулзалт энэ дүүрэгт болсон гэдгээр ганнамчууд бахархдаг гэсэн. 
            Гэвч Ганнам дүүрэг үргэлж ийм халгиж, цалгисан тансаг газар байгаагүй юм билээ. Хэрэв одоогоос 30 жилийн өмнө энэ дүүрэгт очсон бол хөглөрсөн их хог новш салхинд хийсч, 10 давхараас өндөр барилгагүй, Ойрхи Дорнодын хөгжил муутай хотуудтай ижил дорой дүр зураг харах байв. 1978 оны Ганнам дүүргийн зургийг харвал одоогийн манай Эрдэнэт хоттой ижилхэн байж дээ гэсэн бодол төрөхөөр.
Орон сууц, байшин хорооллууд хаяалан оршиж, хүмүүс нь хашаандаа төмс, ногоогоо тарьдаг. Бас мал аж ахуй эрхлэхээс гадна Хан мөрнийг даган загас агнуур ихэд хөгжсөн байж. Үйлдвэр тун цөөхөн, байшингуудынх нь дээвэр өвсөөр голдуу хийгдсэн байх жишээтэй. 1980-аад оны үед Өмнөд Солонгосын хамгийн хөгжил муутай хэсэг байсан гэдэг юм билээ. Гэвч 80-аад оны сүүлчээр Сөүлийн үсрэнгүй хөгжлийг даган өндийж, томоохон худалдааны төв, дэлгүүр хоршоо олноороо байгуулагджээ. Өмнө нь үйлдвэр цөөтэй байсны улмаас тус улсын хамгийн утаа багатай хэсэгт тооцогдох болж. Баячууд үйлдвэрийн утаанаас зугатаж Ганнам дүүрэг рүү нүүж, тансаг хаус олныг барьцгаажээ. Баячууд нүүвэл тансаг хэрэглээ ч мөн дагах нь мэдээж. Ингэж Ганнам дүүрэгт Сөүлийн хамгийн тансаг ресторан, дэлгүүр, баар, цэнгээний газар үүдээ нээх болсон түүхтэй.
Реппер PSY өөрийн дуундаа Ганнам дүүргийнхний хэт дээгүүр занг ёгт маягаар шүүмжилсэн болохыг та эчнээ мэдсэн байх. Тэгвэл 23 настай оюутан Вон Ю Би уг газрын тухайд “Ганнам дүүрэг хэдийнэ Өмнөд Солонгосын бэлгэ тэмдэг болсон. Залуу хүмүүст өдрийг, үдшийг зугаатай өнгөрөөх бүхий л тансаг орчинд энд бэлхнээ бүрдсэн. Гэвч хэрэв чи баян айлын хүүхэд биш бол энд амьдарна гэдэг бүтэхгүй санаа” хэмээснийг AFP сийрүүлжээ. Тэрбээр Сөүлийн Үндэсний их сургуулийн оюутан бөгөөд сарын 1500 ам.долларын (эндээ бол хамгийн хямд нь) түрээсийн байранд амьдардаг аж. Хичээлийнхээ хажуугаар шөнийн цэнгээний газар бармен хийж, сарын 4000 ам.доллартай дүйцэх цалин авдаг тулдаа л энд аж төрж дөнгөдөг гэжээ. Ганнам дүүрэгт 15 жил амьдарч буй 49 настай Ким Су Ми PSY-ын “Gangnam style” дууг “Galaxy SIII гар утсаараа сонсчээ. “Тэр залуу Ганнам дүүргийн хэтэрхий бараан өнцгөөс харж, дуундаа оруулжээ. Энд онцлом сайхан зүйлс олон шүү дээ” хэмээн AFP-гийн сэтгүүлчид ярьсан байна. “Хэрэв энд хэсэг амьдраад, дараа нь Өмнөд Солонгосын бусад хотуудад очих юм бол Ганнам дүүрэгт аж төрөх нь яагаад үнэ цэнэтэй болохыг ойлгоно. Хүний жинхэнэ амьдралын зүй ёсны хэв маяг энд л бий” хэмээн нэмж өгүүлжээ. Амьдралын зүй ёсны хэв маягийг мэдрэхээр Ганнам дүүрэгт очвол таныг чухам юу хүлээж байгаа вэ?
LV”, “Prada”, “Chanel”, Dior”,“Gucci”-гийн дэлгүүрээр орж болно гэдгийг дурдах нь илүүц байж мэднэ. Ганнам дүүрэг бол Сөүлийн шөнийн клубуудын тоогоор тэргүүлэх бүс. “NB (хип хоп), “Eden(электро), “Club answer(хаус), “Woodstock(60, 70-аад оны рок, блюз) зэрэг Өмнөд Солонгостоо алдартай клубууд энд бий. Мөн “Seven luck casino”-г онцолж болно. Гадаадын иргэд үйлчлүүлж болох цорын ганц, албан ёсны казино энэ. Гадаад паспортыг чинь зайлшгүй шалгаж, гаалиар нэвтрэх гэж байгаа мэт олон байцаалт өгч байж ийшээ нэвтрэх эрхтэй болох хэдий ч нэгэнт дотогш орсны дараа бол өөрийгөө Лас Вегаст ирлээ гэж андуурч магадгүй ажээ.  
“Ганнамынхны ихэмсэг занг эс тооцвол энэ гайхалтай газар. Сөүл Өмнөд Солонгосын нийслэл бол, Ганнам Сөүлийн зүрх нь” хэмээн 34 настай PSY буюу Пак Жае Сан ярьжээ. Тэрбээр энэ дүүргийн уугуул иргэн юм байна. PSY өөрийн төрөлх дүүргийг далдуур шүүмжилсэн утгатай дуу гаргасан хэдий ч Ганнам Өмнөд Солонгосын удирдлагууд эсэргүүцлийн мэдэгдэл хийхгүй байгаагийн цаад шалтгаан нь урьд хэзээ ч байгаагүй сурталчилгаа болсонтой холбоотой. Хэрэв хэн нэгэн шинэ жилийн аяллаар Ази тивийг зүглэхээр болбол сонголт хийлгүй шууд л Сөүл хүрэх онгоцны тийз захиалж, Ганнам дүүргийн тухай мэдээллийг интернэтээс шүүрдэх биз. Үүнийг батлах гэсэн мэт тус улсын Аялал жуулчлалын нийгэмлэгийн тэргүүн Ли Чарм “2013 оны хавар Солонгосыг зорих жуулчдын тоо эрс өсөх таамаг бий. PSY-ийн л ач шүү дээ” хэмээн мэдэгджээ. Энэ оны эхний арван сард Өмнөд Солонгост 9.8 сая жуулчин ирсэн бөгөөд эл тоо ирэх жил 4-5 саяар нэмэгдэх тооцоо хийгээд байгаа юм билээ. 

Dec 3, 2012

Дэлхий сөнөнө, гэхдээ одоо лав биш!


НАСА-гийн шуудан руу зургаан настай Лилиан Женсон гэх охин ийм захидал бичжээ. “Эрхэм хүндэт НАСА. Шинэ жил болохгүй юм уу. Дэлхий байхгүй болоод, өвлийн өвгөн ч бас дахин ирэхгүй гэж ах хэлсэн. Тиймээс та бүхэн дэлхий байхгүй болохоос өмнө шинэ жилийг авчирч чадах уу.  Хүндэтгэсэн Ли­лиан Женсон”. НАСА-гийн мэргэ­жилтнүүд бяцхан охин руу хариу захидал бичихдээ шинэ жил болд­гоороо болж, өвлийн өвгөн ч ирэх болно хэмээсэн тухай “The Atlantic” сэтгүүлд бичсэн байв. Хэдийгээр дэлхий сүйрэх нь худлаа гэж бидний ихэнх нь бйодож байгаа ч “үнэн бол яана” гэсэн сониучхан эргэлзээ, ба­гахан айдас бас хургажээ. 
Хэрэв үнэн бол дэлхий сүйрэхэд, хүн төрөлхтөн хумхын тоос болоход яг 17 хоног үлдэв. Уулгамч зарим нь ажлаасаа гарч, гэртээ бүгээд, газар дор хоргодох байр барьж байгаа л гэх. Энэ дүйвээнээр “тоглолт” хийж, зөн билгийн мэдрэмжээрээ олны тархийг угаах хүсэлтнүүд ч олшров. Гэвч энэ бүхнийг үл тоон дэлхий эргэдгээрээ эргэж, хүмүүсийн амьд­рал урьдын хэмнэлээр буцалж, удахгүй болох шинэ жилийн баярын уур амьсгалд бүлээцэж байна. 
Хүмүүс айж биш хачирхаж байна. Дэлхий 2012 оны арванхоёрдугаар сарын 21-нд сүйрэх нь үнэн үү?

“Майячуудын хуанли 2012 онд дуусна. Дэлхий сүйрнэ”. Бүх юм үүнээс эхтэй. Майячуудын соёлыг тусгайлан судалдаг антропологич, археологич Майкл дКое 1966 онд дээр таамаглалыг дэвшүүлжээ. Учир нь маячуудын бактун хэмээх тоолол нь МЭӨ 3113 онд эхэлсэн бөгөөд нэг бактун нь 114 мянган өдөр, 13 бактун нь 5125 жилтэй дүйдэг аж. Тоо бодъё. 5125 – 3113 = 2012. Дэлхий энэ онд сөнөнө гэсэн таамаг үүнээс үүдэлтэй юм.
Хэрэв анзаарвал мөнөөх өдөр (2012.12.21) маячуудын тооллоор 13.0.0.0.0 гэж бичигдэх бөгөөд хуанли ийн тэглэх өдөр ямар нэг онцгой зүйл (жишээ нь дэлхийн сүйрэл ч юм уу) тохионо гэж тэд итгэдэг байж. Гэхдээ тэд яг дэлхийн сүйрлийг хэлсэн үү, эсвэл хуанлийн төгсгөж, дахин шинэ тоолол эхлэхийг зөгнөсөн үү гэдгийг хэн маань ч баталж чадахгүй. Энэ сэдэв тодорхой биш, маргаантай, эцсийн үнэнийг батлах боломжгүй учраас эрдэмтэн хэмээн өөрийгөө өргөмжилсөн этгээдүүд хаа дуртай зүг рүүгээ үүнийг авч давхицгаав. Бүгд өөр өөрийн таамгийг ҮНЭН хэмээн хашгирч, зарим нь хүн төрөлхтнийг аврагч баатрын баг зүүсэн бол, нөгөө хэсэг нь аврагдах найдлагагүй, “нүглийн төлөөсөө төл” хэмээн бахтайяа мэдэгдэж байх жишээтэй. Мэдээж энэ сэдэв бол шоу бизнесийн хамгийн том өгөөш. “The Economist” сэтгүүлд бичсэнээр бол өнгөрсөн арван жилийн дотор дэлхийн сүйрэлтэй холбоотой 260 гаруй ном, 190 орчим уран сайхны болон баримтат кино худалдаанд гарсан байна. Дэлхийн сүйрлийн тухай өгүүлсэн номууд нийтдээ 220 сая хувь хэвлэгдсэн гэдгийг ч дурджээ. Монголд ч гэсэн үүнийг далимдуулан номоо эрэлтэд оруулж, лаа шүдэнз үйлдвэрлэгчдийн магнайг тэнийлгэсэн мэдээллүүд хэлж “онцгойрч” буй хүмүүс мэр сэр бий гэдгийг бид мэднэ.
Хэрэв байж болох бүхий л муу утгаар бодох юм бол агшин хором бүрт биднийг үхэл дагаж, маргаашийн өдөр яг ирнэ ээ гэдгийг хэн маань ч баталж чадахгүй. Яг одоо үүнийг уншиж сууж байхдаа та маргааш өдөр нар мандахгүй ч байж болно оо гэдгийг эргэцүүлээд нэг үзээрэй. Гэвч хэн нэгэн энэ тухай дотроо эргэцүүлж болно. Харин хүмүүсийн сэтгэл санааг сэнсрүүлэх ойворгон дүгнэлтээ, зэвэргэн бодлоо ҮНЭН мэт тунхаглаж, бусдыг түгшээх аюултай.
Энэ аюултайн харгай одоо бидэнд нүүрлэж байна. Дэлхийн сөнөх болов уу, яах бол? “Дэлхий сөнөнө. Энэ бол үнэн. Гэхдээ одоо биш. Магадгүй, ойрын хэдэн тэрбум жилийн дотор биш” хэмээн Бостоны их сургуулийн археологич Уильям Сатурно “Newsweek” сэтгүүлд ярилцлага өгөх үеэрээ дурджээ. Тэрбээр цааш нь “Маячуудын хуанлийн нэг хугацал төгсөнө. Гэхдээ ахиад нэг нь эхэлнэ. Тэдний хуанли үе үеэр шинэчлэгдэх зориулалттай юм” гэсэн байна. Тэгвэл “Science сэтгүүлд гарсан саяхны нийтлэлд Мезо-Америкийн үеийн урлаг судлаач, зохиолч Дэвид Стюарт ярилцлага өгөхдөө “Маячуудын хуанлийн нэг хугацал дуусна. Тэгэхээр эрдэмтэд яг тэдний, тухайн үеийн аргачлалаар дээрх хуанлийг дахин зохиох хэрэг гарлаа. Бид туршилт хийж байгаа. Эхэн үеийн тооцоогоор бол шинээр гарах хуанли 7000 жил хүртэлхийг хамруулах учиртай” хэмээн ярьжээ. У.Сатурногийн хэлж буйгаар маячууд хуанлиг шохойн ханан дээр жүрж болон хашийн өнгөтэй будгаар бичиж, дугуй дүрсүүдээр өдрүүдийг орлуулсан байдаг аж.
Бид Америкийн Сансар судлалын үндэсний газар буюу НАСА-гаас гаргасан албан ёсны тайлбар, тодруулгыг дор нийтэлсэн байгаа. Тэдний хэлж буйгаар дэлхий ойрын дөрвөн тэрбум жилийн дотор сүйрэхгүй аж. Гэхдээ ойлгож байна аа, энэ бүхнийг уншаад ч таны сэтгэл дэх сэв, сониучхан бодол ор мөргүй арилчихгүй гэдгийг. Учир нь дэлхийн сүйрлийн талаарх Пи-Ар хангалттай сайн явагдсан. Уран сайхны болон баримтат кино, ном зохиол, таамаг дэвшүүлсэн нийтлэлүүд одоо ч хөвөрсөөр байна. Энэ бол хүн бүхэнд хамаатай, бас сонирхол татсан сэдэв учраас ашиг хөөгчид үүнийг алдана гэж байхгүй. Нэг жишээ дурдъя. Дэлхийн сүйрлийн тухай өгүүлсөн кинонуудаас хамгийн их алдаршсан нь найруулагч Роланд Эммэрикийн “2012” нэртэй бүтээл. 2009 оны арваннэгдүгээр сард нээлтээ хийсэн уг кино 200 сая ам.долларын төсвөөр бүтэж, дэлхий даяар нийт 769 сая ам.долларын ашиг олсон хэмээн “IMBD” цахим хуудаст бичжээ. Үр дүн нь ийм л байна.
Дэлхийн сөнөхтэй холбоотойгоор дэлхийн өнцөг булан бүрт хачин жигтэй үйл явдал өрнөх боллоо. Жишээ нь, нэгэн бизнесмэн хатагтай монголчуудыг лаа, шүдэнзээ нөөцлөөрэй хэмээн захиж байгаа нь гарцаагүй дээрх жишээний нэгд тооцогдоно. Бразилийн Сан Франсиско де Паула хотын захирагч Дэкио Колла ард иргэддээ хоол, хүнс, анхан шатны тусламжийн хэрэгсэл нөөцлөх зарилга гаргасан байна. Дэлхийн төгсгөл ирэхгүй юм аа гэхэд хэдэн өдөр үргэлжилсэн харанхуй нүүрлэнэ хэмээн таамаглаж, ийм шийдвэр гаргасан аж. Мөн л Бразилийн Тересина хотод дэлхийн төгсгөл ирнэ гэдэгт итгэсэн нэгэн эр 18-45 насны 120 гаруй хүнийг хамтдаа амиа хорлоход ятгаж байгаад цагдаад баригдсан байна. НАСА-д 2007 оноос хойш дэлхийн сүйрэлтэй холбоотой асуулт бүхий 5000 гаруй захидал ирсэн бөгөөд и-мэйлээр ирсэн асуултууд тоогоо алджээ. Энэ бүхний эцэст Уильям Сатурногийн хэлсэн үг л итгэл үнэмшил төрүүлж байна. Дахиад нэг уншаад үзье. “Дэлхийн сөнөнө. Гэхдээ одоо лав биш. Магадгүй ойрын хэдэн тэрбум жилд ч тохиохгүй байх”.
2012 оны арванхоёрдугаар сарын 22-ны нар тэнгэртээ урьдын адилаар мандаж, удахгүй болох шинэ жилийн уур амьсгалд хөглүүлэн, бид дахин нэг шинэ өдрийг угтана гэдэгт л итгэе. 

NASA: Дэлхий ойрын дөрвөн тэрбум жил сөнөхгүй

     Америкийн Сансар судлалын үндэсний газарт дэлхий сөнөх нь үнэн үү гэж лавласан, хариулт хүссэн захидал дэлхийн өнцөг булан бүрээс ирж байгаа гэнэ. Тиймээс тэд хүмүүст нэгдсэн ойлголт өгөхөөр дараах ярилцлагыг өгсөн байна. www.nasa.gov буюу тус газрын албан ёсны цахим хуудас дахь ярилцлагыг орчуулан хүргэе.
-Дэлхий энэ сарын 21-нд сүйрнэ гэж аль дээрээс шуугицгаах болсон. Хэрэв үнэн бол дэлхийн сөнөхөд хэдхэн хоног үлджээ. Энэ яг үнэн юм уу?
-Дэлхийн 2012 онд сөнөхгүй. Манай гариг ойрын дөрвөн тэрбум жилийн дотор лав сөнөхгүй. Өөр гариг эсвэл солиртой мөргөлдөх таамаглал ч хэдэн сая саяын дотор лав гарахгүй.
-Тэгвэл дэлхий энэ онд сөнөнө гэцгээж байгаа хүмүүс ямар үндэслэл дэвшүүлж байгаа юм бэ?
-Шумерчүүдийн домогт өгүүлэхдээ Нибиру хэмээх гариг дэлхийтэй халз мөргөлдөнө гэсэн байдаг. Тэдний тоолол болон зөгнөлөөр дэлхий 2003 оны тавдугаар сард сүйрэх байснаа тэр өдөр нь юу ч болоогүй болохоор 2012 оны арванхоёрдугаар сарын 21 гэж хойшлуулсан. Үүнтэй зэргэцэн майяачуудын цаг тооны бичиг 2012 оны өвөл дуусдаг нь тэдэнд итгэл үнэмшил төрүүлсэн байх. Гэтэл майяачуудын цаг тоололд дэлхийн сөнөх тухай биш, дээрх тооллыг шинэчлэх өдөр гэж байдгийг ийн гуйвуулж яриад байгаа.
-Майяачуудын цаг тооны бичиг үнэхээр арванхоёрдугаар сарын 21-нд дуусдаг юм уу?
-Гал тогооны өрөөний ханан дээрх хуанли чинь арванхоёрдугаар сарын 31-нийг тэмдэглэсэн хуудас хүрээд дуусахад, та шинэ хуанли худалдаж авна аа даа. Үүнтэй л адил юм. Тэдний тоолол дээрх өдөр дуусад, нэгдүгээр сарын 1 гээд л дахиад эхлээд явчихна гэсэн үг.
-НАСА энэ сарын 23-25-ны хооронд дэлхийд тас харанхуй нүүрлэнэ гэж таамагласан тухай хэвлэлүүдээр мэдээ тархаж байна. Энэ үнэн үү?
 -Ёстой худал. НАСА болон ижил төрлийн бусад байгууллага ч ийм мэдээлэл гаргаагүй. Гаригууд нэг шугамд огтолцож, улмаар хэд хоног харанхуй нүүрлэнэ гэж тэдгээр сонин, хэвлэлд бичсэн байна билээ. Дахиад хэлье, энэ бол худал. 1962 онд нэг удаа гаригууд нэг шугамд зэргэцэж, түр зуурын харанхуй нүүрлэсэн. Дараа нь 1982 болон 2000 онд дахин тохиосон. Харин ойрын хэдэн арван жилд гаригууд огтолцохгүй.
-Нибиру, Х-гариг эсвэл Эрис дэлхийтэй мөргөлдөнө гэдэг тэгэхээр бас худал болж таарч байна уу?
-Нибиру болон Х- гаригийн тухайд бол энэ нь зохиомол бас интернэтийн дэмий цуурхал төдий. Хэрэв энэ үнэн байсан бол сансар судлаачид олж мэдэх байсан. Тэдний таамагласан хугацаа болоход 20 ч хүрэхгүй хоног үлджээ. Хэрэв энэ үнэн байсан бол бид хэдэн арван жилийн өмнө олж тогтоож болох бөгөөд өдгөө хэдийнэ хагас  хиртилт ажиглагдах байв. Харин Эрис гаригийн хувьд ортой. Энэ гариг дэлхий вантай тун ойрхон зөрж магадгүй байгаа. Гэхдээ энэ нь манай гаригаас дөрвөн тэрбум гэрлийн жилийн зайд болох зүйл учраас дэлхий ямар ч нөлөө үзүүлэхгүй.