"Time": Нөлөө бүхий 100 хүн

"Time" сэтгүүл уламжлал ёсоор нөлөө бүхий 100 хүний жагсаалтыг өнөөдөр нийтэлжээ. Энэ жил уг жагсаалтыг гаргаж эхэлснээс хойших 10 дахь удаагийнх нь тохиож буй учраас редакцийнхан их хөдөлмөр зарцуулсан нь илт. Нөлөө бүхий хүнээр тодорсон алдартнуудын тухай алдартнууд өмнөтгөл бичсэн нь бүр ч сонирхолтой байлаа. Тухайлбал, алдарт жүжигчин Жоди Фостер Женнифер Лоуренсийн тухай бичсэн бол, Жэй Зигийн талаар Нью-Йорк хотын амбан захирагч Майкл Блүүмберг, Б.Обамагийн талаар Хиллари Клинтони бичжээ. 

Титанууд

Жэи Зи

Уран бүтээлч, бизнесмен, 42

By Майкл Блүүмберг (Нью-Йоркийн амбан захирагч)

   Жэй Зи “Нью Йорк, Нью-Йорк” дууг шинэчлэн дуулснаасаа ч илүү ихээр энэ хотыг төлөөлж байгаа бэлгэ тэмдэг. Захын дүүрэгт эгэл айлд өссөн түүний эргэн тойронд мууд уруу татах олон зүйлс байсан ч хүүгийн мөрөөдлийг сарниулж дөнгөөгүй. Тэр мууд авталгүй, мөрөөдлөө алдалгүй зүтгэсэн. Эхэн үед хэн ч түүнтэй дуу бичлэгийн гэрээ хийхийг хүсээгүй учраас Жэй Зи өөрийн нэрийн дуу бичлэгийн студийг байгуулж, хөгжмийн нэгэн хүчирхэг хаант улсыг бий болгосон юм. XXI зууны Америкийн соёл болон бизнесийн нөлөө бүхий хүн болох Жэй Зи хувцас загвар, спорт, цэнгээний газрын бизнест хөл тавьж нөлөөлөө улам бүр тэлж буй. Тэр хаанаас ирснээ хэзээ ч мартдаггүй. Манай хотын тухай “Empire State of Mind” гэх гайхалтай дуу бүтээж, “Brooklyn Nets” сагсан бөмбөгийн багийг удирдаж буйгаар нь жишээлж болохоор. Тэр өөрийн чадах бүхий л салбарт зүтгэж, тэр болгоноо амжилт болгож чаддаг. Түүний хийж байгаа бүхнээс би нэг л зүйл мэдэрдэг. Америк мөрөөдөл бөхөөгүй юм байна.

Удирдагчид

Барак Обама

АНУ-ын Ерөнхийлөгч, 51 настай

By Хиллари Клинтон (АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга асан)

   

Рангуны гудамжинд хүмүүс бужигнаж байна. Хүүхдүүд Америкийн далбааг намируулна гүйлдэнэ. Эцэг эхчүүд нь хүсдэг ч биелэх боломжгүй гэж боддог олон зүйлсийн талаар бодож санааширна. Ийм үед АНУ-ын Ерөнхийлөгч Бирмд очоод тэдэнд итгэл найдвар, эрх чөлөө, боломжуудыг өгөв. Энэ  бол АНУ-ын тэргүүлэл шилдэг нь болохыг харуулсан мөч байлаа.

Барак Обама анх удаа Ерөнхийлөгчөөр сонгогдоход дэлхий нийтээр Америк мөрөөдлийн биелэлийг харсан. Өнөөдөр, тэд харин Америк мөрөөдөл түүнээр дамжин хэрхэн дэлхий нийтэд хүрч буйг хараад зогсохгүй Иракийн дайн намжиж, Ираны зөрүүд хүч аажмаар сулран тавирч байгааг мэдэрч байна. Харин АНУ-д, түүний эх оронд эдийн засаг эргээд хөл дээрээ бат зогсож, ажилгүйдэл буурч, үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ өсөж байгааг бид харж байна.

    Тэр бол бидний ирээдүйн төлөө хамгийн сайн тоосгыг нямбайчлан өрж буй барилгачин юм.

Пак Кын Хе

БНСУ-ын Ерөнхийлөгч, 61 настай

By Ийнглак Чиннават (Тайландын Ерөнхий сайд)

       БНСУ-ын анхны эмэгтэй Ерөнхийлөгчөөр хатагтай Пак Кын Хе сонгогдож, тэр дэлхийн эмэгтэйчүүдэд өмнө нь хөндөлсөж байдаг ханыг нурааж, хүйсийн ялгааны тухай авч хэлэлцэхгүйгээр, бид ч бас улс орноо удирдаж чаддаг гэдгийн бодит жишээ болсон. Түүний тангараг өргөх ёслолын үеэр бид анх уулзсан юм. Өмнөх Ерөнхийлөгчийн охин тэрбээр Хан мөрний эрэгт хоёр дахь гайхамшгийн цогцлоох хүчтэй хүн. Эмэгтэй удирдагчид эрэгтэй удирдагчдад тулгардагаас илүү олон саадтай нүүр тулах хэрэг гардаг. Харин Пак энэ бүхэнд няцахгүйн дээр Солонгосын хойгт аз жаргал, итгэл найдвар авчирч чадна гэдэгт би хэзээ ч эргэлзэж байгаагүй. Одоо ч мөн адил.

Ким Жөн Ун

БНАСАУ-ын удирдагч, 30 настай

By Барбара Дэмик (“Атаархах зүйл үгүй” номын зохиогч, сэтгүүлч)

     Хойд Солонгосын удирдагч Ким Жөн Ун бол дэлхийн хамгийн залуу төрийн тэргүүн. Ааш авираас нь ч энэ нь харагддаг. 1.2 сая армийн цэргийг коммандлаж, зөвхөн хоббигоо л хөөж дэлхийн оддыг авчирч чаддаг,  Б.Обамагийн үл тоон, өдөр бүр ичгүүргүй заналхийлэл өдөөдөг “жаал”.  Хойд Солонгосчууд түүнийг өөрийн аавтай ижил хүн гэж найддаг. Тэр зарим талаараа төстэй. Хүмүүс нь өлсгөлөндөө дасаж, живж байхад цөмийн зэвсэгт л анхаарал хандуулдаг, элдэв этгээд самуун өдөөхдөө гаргуун гэхчлэн төстэй шинжүүд бас байна.

Пап Франциск

Ромын пап, 76 настай

By Хамба Тимоти Долан

   

Систин дуганы оройн яндангаас цагаан утаа суунаглаж, дэлхийн 1.2 тэрбум католик шашинтан 266 дахь паптай болсноо мэдэх үед Гэгээн Питерийн талбайд мянга мянган хүн цуглаад, уухайлж байв. Тэд поп Францискийн төлөө уухайлсан юм. “Ах, дүү нараа, үдшийн мэнд” хэмээн Хорхе Марио Бергоглио хэлээд, “Таны нэгэн ах тань ажлаа хүлээн авахад бэлэн боллоо” гэж хэлснээр энэ бүхэн баталгаажсан. Энэ явдлаас зургаа хоногийн хойно тэр олон нийтийн өмнө анхны айлдвараа хэлэхдээ “Хайрлахаасаа битгий эмээ, туслахаасаа ч мөн адил бүү цааргал” гэж хэлсэн нь өнөө бидний оюун бодолд дохио мэт үргэлж хангинах болжээ. “Тэр яг л Есүс шиг ярьдаг” гэж олон хүний хэлж байхыг би сонссон. Есүс ч тэр, Франциск ч тэр бидний л адил эгэл хүн. Түүнийг бас бусдыгаа хайрлахаас бүү эмээ!

Уран бүтээлчид

Женнифер Лоуренс

Жүжигчин, 22 настай

By Жоди Фостер

    Түүний тоглосон “Winter’s Bone” кино үзмэгц би нэг юмны тухай бодсон. Энэ охин жүжиглэж чаддаг юм байна гэж. Тэр үүнээс ч ихийг харуулж чадах болно гэж. Тэр тарчиг хөрснөөс ургасан нь зарим талаар өөрийгөө түлхэж, үеийнхнээсээ хол илүү тасрахад нөлөөлдөг байх гэж би таасан. Жүжиглэнэ гэдэг түүний хувьд арьс болон бие цогцосын нийлэмж адил бодитой, бас үнэмшилтэй эд. Тэр бол Холливудад ирсэн бяцхан үнэт эрдэнэ. Гэхдээ тэр томорч, үнэлэгдэшгүй цэнэтэй алмааз болтлоо дэвжиж чадна.

Стивен Спилберг

Найруулагч, 66 настай

By Том Брокав (зохиолч)

      Стивенийг залууд нь “Jaws”-ийг найруулсан Питер Бенчлейтэй уулзуулахад  “Энэ хүү кино найруулагч болно гэж үү, би тэгж бодохгүй байна” гэж илтэд үл тоосон юм. Гэвч энэ бол Стивен Спилбергийн хэн нэгэн үл тоосон сүүлийн тохиолдол байсан. Түүнээс хойш тэр кино урлагийн агуу мастер болж, хүн төрөлхтөнд Lincoln, Schindler’s List  Saving Private Ryan  E.T. Close Encounters of the Third Kind  гэхчлэн гайхалтай бүтээлүүдийг бэлэглэсэн. АНУ-ын Ерөнхийлөгч агсаны тухай бүтээл болох Lincoln нь түүхий үнэтэй гэрч болоод зогсохгүй, 19 дүгээр зуунд биднийг аваачиж чадсан. Энэ бол түүний чадвар. Түүний агуу байдлын ердөө нэг хэсэг нь.

Кристина Агилера

Дуучин, 32 настай

By Селин Дион

     Кристина Агилерагийн дуулахын анх сонсоод би шууд л хөөрсөн, дараа нь гайхсан, тэгээд атаархсан. Түүний хоолой цэвэр, хүчирхэг бас тэр их дотортой дуулдаг. Үзэсгэлэнтэй залуу хатагтай, гайхалтай хоолой, бүжигчний чадвар гээд түүнд бүх юм байна. Бас тэр маш олон төрөлд хувирч чадна. Түүний хүчирхэг хоолой поп ч тэр, soul, R&B, каунтри гээд л алинд нь ч зохино. Аль нь байлаа ч биднийг алмайруулж дөнгөнө.

     Ямар ч эргэлзэх зүйлгүйгээр, тэр бол миний мэдэх хамгийн авьяаслаг хүчирхэг дуучин мөн та бидний олон жилийн турш гайхашруулсан хэвээр байх болно гэдгийг хэлж чадахаар байна, би.

Бэлгэ тэмдэг

Бейонсе

Дива, 31 настай

Баз Лурманн (“Great Gatsby” киноны найруулагч)

     

Оскарын шагнал гардуулах ёслолын тайзнаа дуулснаас хойш л би түүний анхааралтай анаж, дараа нь зүрхшээн байж “Great Gatsby” киноны маань дууг дуулж өгөөч ээ гэж хүсэлт тавьсан юм. Ажлын соёл гэдгийг түүнээс анх мэдэрсэн би анх уулзснаас хойш түүнийг харах бүртээ, дууг нь сонсох болгондоо ажилла, ажилла бас дахин ажилла гэсэн эрч хүчийг авдаг юм. Тэр студийн ажлаа дуусгачихад дараачийн тоглолтын бэлтгэл рүү ямар ч ядарсан шинжгүйгээр инээмсэгэн гүйж одсон нь намайг алмайруулсан. Хэн ч түүн шиг дуулж хүчрэхгүй, хэн ч түүн шиг хөдөлж чадахгүй, хэн ч түүн шиг үзэгчдийг өөртөө татаж, байлдан дагуулж дөнгөхгүй. Дуучин, уран бүтээлч бас ээж хүн хэдий ч алинд нь ч тэр түүртээгүй, алийг нь гээгээгүй яваа нь бас нэг гайхам чанар нь. Тэр болон түүний нөхөр Жэй Зи бол соёлын нэг томоохон хэсэг, тэр өөрөө Хатан зөгий нь. Алдартай дуучин гэдэг нь түүний ердөө өчүүхэн шошго бөгөөд Бейонсе бүхэлдээ поп соёлын маш том бэлгэ тэмдэг. Бейонсе цомог гаргавал, тэр дуулбал, тэр ямар нэг зүйл эхлүүлбэл энэ ажил байдаггүй. Энэ ёслол төгөлдөр, төгс зүйл болдог. Тэр бол АНУ-ын дива, үндэсний дуу хоолой билээ.

Малала Йосафзай

Тэмцэгч, 15 настай 

By Челсиа Клинтон (Билл Клинтоны охин)

       Эр зоригтой хүмүүс үргэлж л ямар нэг хүчирхийлэлтэй нүүр тулдаг жам бий. Энэ жишиг 15 настай, бяцхан охин Малалаг ч тойроогүй бөгөөд харин тэр үлгэрт гардаг баатруудын л адил энэ бүх саадыг эрэлхэгээр давж чадсан билээ. Сургууль руугаа явах замд нь Талибаны зэвсэгт этгүүдүүд түүнд халдаж, охин хүүхэд сургуульд сурч болохгүй гэсэн шалтгаар толгой руу нь буудсан. Малала 11 настайгаасаа BBC-д блог хөтөлдөг байсан бөгөөд охидын боловсролын тухай, эмэгтэйчүүдийн эрхийн талаар маш олон гайхалтай нийтлэл бичсэнийг бид бэлхнээ мэдэх юм. Мөн тэр эмч болохыг мөрөөдөж, Талибанчуудаас айдаг ч энэ бүх айдас хэзээ нэгэн цагт арилах болно гэдэгт итгэдэг тухайгаа бичдэг. Одоо тэр эмнэлгээс гарч эрүүл саруул болсон бөгөөд ганц л зүйлийг, сургууль руугаа буцаж очихыг хүсэж байгаа. Түүний бичвэрүүд бол дэлхий даяарх сургууль сурах боломжгүй 61 сая хүүхдийн дуу хоолой юм. Тэр удахгүй номоо гаргахаа та маш олон түүхийг мэдэх нь лав. Малала охин ч бас тэмцлээ он удаан жил эрэлхэгээр үргэлжлүүлэхэ нь мэдээж.